Tolerancja to pojęcie charakteryzujące zdolność osoby do spokojnego i protekcjonalnego odnoszenia się do wad innych ludzi, do rozpoznawania ich prawa do opinii, poglądów, gustów innych niż jego własne. Wydawałoby się to takie proste! A jednocześnie jest to niezwykle trudne. W końcu natura ludzka jest taka, że to „wszystko, co jest”, wydaje się słuszne. Stare mądre powiedzenie „Twoja koszula jest bliżej ciała!” mówi to samo.
Dlaczego być tolerancyjnym? Ale ponieważ nietolerancja jest głównym powodem wszystkich konfliktów: od kłótni między kolegami z klasy po wojny! Na przykład jedna osoba jest gotowa zrozumieć i uznać prostą prawdę, że osoba inna niż ty niekoniecznie jest twoim wrogiem. Będzie szukał kompromisu, który odpowiada obu stronom.
Dla osoby nietolerancyjnej sama myśl, że można rozpoznać równorzędnego „obcego”, który go nie przypomina (z wyglądu, tożsamości religijnej czy narodowej, światopoglądu) jest po prostu nie do zniesienia. Szczerze wierzy, że trzeba go albo przekonać do przyjęcia swojego punktu widzenia (nawrócić na wiarę), albo zmusić do posłuszeństwa. Świadczy o tym cała historia świata. Ile krwi przelano w tych samych wojnach religijnych!
Nietolerancja jest również bardzo szkodliwa w życiu codziennym. Na przykład, o jakim trwałym małżeństwie możemy mówić, jeśli jeden z małżonków otwarcie tłumi drugiego, nie chcąc go nawet słuchać, wynajduje winę, ciągle wyśmiewa swoje wady, błędy? Taka rodzina prawie na pewno się rozpadnie. A czy kolektyw pracy będzie przyjazny, sprawny, jeśli jego przywódca zupełnie nie toleruje najmniejszych nawet zaniedbań, błędów czy ludzkich słabości podwładnych, obraża ich, aranżuje rażące „szykany”? Może całkowicie szczerze wierzyć, że postępuje słusznie, ale wyraźnie nie przyniesie to korzyści sprawie!
Nawet w pozornie prostych codziennych sytuacjach, takich jak podróżowanie transportem publicznym czy zakupy w sklepie, nietolerancja może wyrządzić krzywdę. Z pewnością każdy z was był świadkiem kłótni, skandali między pasażerami lub sprzedawcami i kupującymi, czasem na granicy brzydkiej chamstwa. I z absolutnie błahych powodów! A gdyby awanturnicy byli bardziej tolerancyjni wobec niedociągnięć i niedopatrzeń innych ludzi, nerwy byłyby pełniejsze, a nastrój nie zepsuty.
Oczywiście nie oznacza to, że trzeba iść na drugą skrajność, taką jak nieopieranie się złu przez przemoc, o czym głosił Lew Tołstoj pod koniec życia. Wszystko jest dobre z umiarem, a tolerancja też musi mieć granice. W przeciwnym razie zamieni się w pobłażliwość i bezkarność. Tutaj, jak we wszystkich innych przypadkach, potrzebny jest „złoty środek”.
