Prawda jest zawsze gdzieś w pobliżu. Pozostaje tylko opanować sztukę jego znajdowania. Nie ma gotowych algorytmów idealnej komunikacji. Aby jednak bronić swoich pozycji, przekonywać innych i przekonywać siebie oraz zachować twarz w trudnych sytuacjach, trzeba znać pewne elementarne zasady sporu.
- Nie każda sytuacja, w której sprzeczności lub nieporozumienia między ludźmi są gotowe do wyjścia z pokojowego kanału, powinna być przedmiotem sporu. Jeśli istnieje możliwość zawarcia porozumienia bez niego, lepiej z niej skorzystać. Czasami można spotkać ludzi, którzy są gotowi kłócić się o każdą okazję, a czasami nawet są z tego dumni. Wartość sporu nie leży w samym sporze, ale w jego zdolności do pomocy w osiągnięciu określonych celów. Spór nabiera szczególnego znaczenia w badaniach naukowych, a unikanie sporów w takich sytuacjach jest niebezpieczne. Nauka bowiem zawsze opierała się i rozwijała na krytycznym podejściu do nowych idei.
- Każdy kompetentny spór powinien mieć swój własny temat i temat. Lepiej wyznaczyć je już na pierwszych etapach dyskusji, aby w przyszłości nie zgubić semantycznego wątku sporu.
- W trakcie sporu temat nie powinien być w żaden sposób zmieniany ani zastępowany innym. Na początku sporu temat nie jest do końca jasny, dlatego uczestnicy sporu muszą doprecyzować i skonkretyzować swoje stanowisko. Ale jednocześnie główna linia sporu musi być stale rozpoznawana. Wiele sporów kończy się tym, że ich uczestnicy są jeszcze bardziej przekonani, że mają rację. Niemniej jednak nadal warto się spierać: najważniejsze jest wyjaśnienie sytuacji.
- Warto się spierać, gdy opinie stron sporu są zasadniczo różne. Jeśli taka różnica nie zostanie ujawniona, to po prostu nie ma się o co spierać: uczestnicy dyskusji mówią, choć o różnych, ale uzupełniających się aspektach tego samego problem.
- Stanowiska stron sporu muszą mieć pewną wspólność, wspólną dla nich podstawę. Aby lepiej się rozumieć, strony sporu muszą opierać swoje wypowiedzi na wspólnych przesłankach ustalonych przez aksjomaty, niekwestionowane idee, w przeciwnym razie będzie niemożliwe do poważnego uzgodnienia czegokolwiek.
- Aby prowadzić produktywny spór, musisz znać elementarne prawa logiki, co oznacza, że argumentujący powinni umieć poprawnie wyciągać wnioski z własnych i cudzych wypowiedzi, znajdować sprzeczności, być logiczni i konsekwentni w argumentacji. Ale żarty, odstępstwa od tematu mogą być również odpowiednie w dyskusji, polemice.
- Strony sporu muszą być wyraźnie świadome tego, co mówią i mieć świadomość granic własnych kompetencji. Aby pewnie i odważnie wypowiadać się, trzeba mieć za sobą przyzwoity bagaż wiedzy. Ale jednocześnie bądź krytyczny wobec swojej wiedzy, nie grzesz swoją pewnością siebie.
- W sporze zawsze musisz dążyć do prawdy - jest to jeden z najważniejszych wymagań sporu. Jeśli uznamy spór za uczciwą dyskusję o problematycznej kwestii, wówczas nieuchronnie ustalane są prawidłowe wytyczne w sporze - w celu ustalenia prawdy lub wyjaśnienia, do pewnego kroku, znaczeń idei i faktów.
- Podczas sporu konieczna jest elastyczność w myśleniu, atrakcyjność sporu polega na tym, że sytuacja w nim ciągle się zmienia: pojawiają się nowe argumenty, odkrywane są nieznane wcześniej fakty, poprawiane są stanowiska uczestników. A wszystko to musi być zrobione na czas i poprawnie.
- Dla ufnej dyskusji nad postawionym pytaniem konieczne jest unikanie błędów i rażących pomyłek w strategii i taktyce sporu. Trudno osiągnąć pożądany rezultat bez wypracowania optymalnej strategii i przemyślanej taktyki prowadzenia sporu. Niepowodzenia w takiej sytuacji mogą zniweczyć wszelkie wysiłki strony sporu i zaciemnić niejasny już problem.
- Nie powinieneś bać się przyznać do swoich błędów podczas całego sporu, trudno jest zawsze mieć rację we wszystkim. Spór nie jest wyjątkiem. Przekonany o swoich błędnych poglądach i ideach, człowiek powinien śmiało i otwarcie przyznać się do tego i skorygować swoje postawy lub całkowicie je porzucić. W końcu główna wartość sporu polega właśnie na wniesieniu pewnego wkładu w rozwój omawianego problemu.
