Wszyscy ludzie regularnie oszukują się nawzajem. Wynika to ze specyfiki ludzkiej psychiki, a także z różnych warunków społecznych. Tak więc istnieje wiele różnych sposobów na zrozumienie, czy rozmówca cię okłamuje, czy nie.
Wszyscy ludzie kłamią, to stwierdzenie można uznać za naukowo udowodniony fakt. Niestety tak jest, ale znając ten trywialny fakt, możesz nauczyć się go wykorzystywać dla dobra siebie i społeczeństwa. Ktoś celowo kłamie, żeby ukryć pewne informacje, ktoś oszukuje, bo ze strachu nie może powiedzieć prawdy. Wynika to w dużej mierze z naszego wychowania, nawyków i środowiska społecznego, w którym się znajdujemy w danym momencie.
Współczesna psychologia praktyczna opracowała szereg ogólnych metod identyfikacji kłamstw rozmówcy. Za najbardziej znanych autorów w tej dziedzinie psychologii praktycznej można uznać Allana i Barbarę Pease (ich książkę The Bible of Body Language), Desmonda Morrisa, dr Kurpatova.
Aby określić, czy dana osoba cię okłamuje, czy nie, powinieneś zwrócić się do typowych ludzkich typów behawioralnych. Pamiętaj o sobie, kiedy byłeś dzieckiem i innych dzieciach wokół ciebie w tym czasie. Dzieciom najtrudniej jest oszukać, bo mają najniższe doświadczenie życiowe, są milsze i „nieskażone”. Kiedy małe dzieci kłamią, mają bardzo podobne odruchy. Dzieci podświadomie nie chcą słyszeć kłamstw, które opowiadają, więc podświadomie chcą zamknąć albo oczy (żeby nie widzieć osoby, której kłamią), albo usta (w rzeczywistości, by nie kłamać) lub uszy (co jest uważane za „nie chcę słyszeć własnych kłamstw”. Te same gesty dotyczą osób dorosłych, dojrzałych osobowości, jednak w procesie ich socjalizacji gesty te są „wymyślone” i stają się bardziej niedostrzegalne, gdyż przykład:
- Nieświadome pragnienie zamknięcia oczu przekłada się na ich drapanie. Dorośli niejako automatycznie mają tendencję do ich zamykania, ale w połowie zmieniają nieco gest, aby nie wydawał się tak oczywisty.
- Dziecięca tendencja do zamykania uszu, zgodnie z tą samą logiką, jest modyfikowana w drapaniu małżowiny usznej u dorosłych.
- Gest „zamknij usta” został jeszcze bardziej zmodyfikowany. Z reguły u dorosłych wygląda to jak drapanie w nos, warto zauważyć, że często drapanie nosa występuje środkowym lub wskazującym palcem dłoni, drapiąc brodę lub inną przednią część twarzy (brwi, czoło, policzki). Należy powiedzieć, że właśnie na tę formę gestu należy zwrócić szczególną uwagę, ponieważ występuje ona częściej niż inne. Co więcej, w większości przypadków, gdy ktoś kłamie, sam nos mimowolnie zaczyna swędzieć. Gest „drapanie nosa” podczas rozmowy nie tylko dosłownie zamyka usta i tworzy dodatkową ochronę dla Twojej twarzy.
Wymienione metody nie są jedynymi, a „zdolność” do zobaczenia ich w odpowiednim czasie musi być stale rozwijana poprzez koncentrację na rękach i twarzy rozmówcy. Należy powiedzieć, że to tylko jeden z nielicznych gestów kłamstwa i dla zwiększenia dokładności należy je rozpatrywać w połączeniu z innymi sygnałami niewerbalnymi: gestami nóg, mimiką, ruchem i kierunkiem oczu i innymi.
