Kim są introwertycy? Jaka jest ich ogólna postawa świadomości, a także myślenia, uczuć, mechanizmu powstawania doznań, intuicji?
Ogólny sposób myślenia introwertyka koncentruje się nie na obiektywnych danych, ale na czynnikach czysto subiektywnych. Typ introwertyczny dostrzega oczywiście uwarunkowania zewnętrzne, ale o wszystkim decyduje subiektywna determinanta, osobista predyspozycja. W tym kontekście czynnikiem subiektywnym nie jest egocentryzm ani narcyzm. Jest to reakcja, która w połączeniu z wpływami zewnętrznymi daje początek nowemu faktowi psychologicznemu. Pełną rzeczywistość, jak środowisko zewnętrzne. W rozwoju pozytywnym jest to jaźń (koncepcja z teorii C. G. Junga).
Myślenie introwertyka jest w stanie operować zarówno abstrakcyjnymi, jak i konkretnymi wartościami. W tym przypadku nie ma powrotu do obiektu, ale następuje uzupełnianie świata wewnętrznych wyobrażeń. Zewnętrzne w tym przypadku nie jest celem, a nie przyczyną. Myślenie zajmuje się stawianiem pytań, otwieraniem perspektyw, zaglądaniem w głąb i ostrożnym przyjmowaniem faktów. Używa ich jako ilustracji lub dowodów. Negatywny rozwój postawy introwertycznej prowadzi jednak do sztucznego przeceniania roli podmiotu dla świadomości, zanurza świadomość w mistycyzmie i czyni ją bezpłodną. Może prowadzić do całkowitej obojętności na dane i wyeliminowania z niego.
Uczucia introwertyka również leżą w sferze subiektywnej. Nie próbują dostosowywać się do obiektu, ale wznoszą się ponad nim. Głębia takiego uczucia jest trudna do zrozumienia dla zewnętrznego obserwatora. Introwertycy są odlegli i małomówni, jakby ukrywali się przed możliwą niegrzecznością tematu. Broniąc się przed ingerencją we własny świat, potrafią wykazywać obojętność, negatywne osądy. Wszystkie doświadczenia są zamknięte od środka, a znalezienie sposobu na przekazanie ich innym wymaga czasu i wysiłku. Wraz z negatywnym rozwojem introwertycznej postawy sensorycznej rozwija się nadmierny egocentryzm, narcyzm i bezsensowna pasja.
Mechanizm powstawania doznań związanych ze światem przedmiotów ulega zmianie w postawie introwertycznej. Rola tego, co zewnętrzne jest zredukowana do poziomu prostego patogenu. Wydaje się, że introwertycy po prostu nie wpuszczają go do swojego świata, widzą przedmioty inaczej niż inni. Ale w rzeczywistości introwertyk po prostu w większym stopniu rozumie głębokie warstwy życia psychicznego, a nie jego powierzchnię.
Intuicja introwertyka skupia się na nieświadomości, na wewnętrznych obiektach. Subiektywny i celowy mają podobny związek ze świadomością. Tyle, że w pierwszym przypadku poznawana jest rzeczywistość psychiczna, w drugim fizyczna. Intuicja introwertyka dostrzega wszystko, co dzieje się w odległych płaszczyznach świadomości.
