Kompleks psychologiczny to zbiór pomysłów, myśli, uczuć i postaw osoby na swój temat, które nie odpowiadają rzeczywistości. Większość subiektywnych zniekształceń pochodzi z dzieciństwa, kiedy dziecko jak gąbka chłonie opinie znaczących dorosłych i nie wie, jak się bronić.
Istnieje 5 głównych źródeł pojawiania się kompleksów:
- Rodzina. Rodzice są pierwszymi ważnymi osobami dla dziecka. Dają dziecku pierwsze wyobrażenie o sobie i świecie w ogóle. To od nich zależy, jak dziecko będzie postrzegać otaczającą rzeczywistość: czuć się kochanym i znaczącym, czy obraz na zawsze osadzi się w jego światopoglądzie, w którym nikt go nie potrzebuje.
- Dziecko rośnie, jego środowisko się rozszerza, pojawiają się przyjaciele. W momencie, gdy opinia towarzyszy staje się ważniejsza niż rodzicielska (wiek przejściowy), władza rodzicielska schodzi na dalszy plan. A nastolatki z szalejącym tłem hormonalnym, nie rozumiejące rzeczywistości tego, co się dzieje, wierzą we wszystko, co się o nich mówi.
- Druga połowa wpływa na światopogląd nawet w wieku dorosłym. Odrzucona kobieta może łatwo uznać, że to jej brak piękna i uwierzyć w to na zawsze. Dlatego kiedy człowiek jest kochany i wychowywany na piedestale, rozkwita, zmienia się na naszych oczach w pozytywnym kierunku.
- Równie ważną rolę odgrywa środowisko społeczne. Człowiek dąży do identyczności, aby pokazać, że „jestem taki sam jak ty”, aby zostać zaakceptowanym, aby uniknąć odrzucenia i wykluczenia z pożądanej grupy.
- A także człowiek sam czasami skazuje się na cierpienie ze względu na swoje cechy, wychowanie i dobrze rozwiniętą wyobraźnię.
Podsumowując wszystkie powyższe, możemy stwierdzić, że kompleksy są zniekształconymi wyobrażeniami na swój temat, raz otrzymanymi od innych i zaakceptowanymi jako prawdziwe.