Stereotyp jako stabilne wyobrażenie o czymś raczej szkodzi budowaniu osądu niż mu pomaga. Zwrot „myśli stereotypowo” ma negatywną konotację: tak mówią o osobie, która posługuje się gotowymi szablonami i nie patrzy na głębię zjawiska. Niemniej jednak mają miejsce w naszym życiu i czasami są bardzo przydatne.
Instrukcje
Krok 1
Pojęcie „stereotyp”, utworzone z greckich słów στερεός - solidny i τύπος - odcisk, weszło do leksykonu społeczno-psychologicznego od publikacji. Tak nazywały się druki używane do wielokrotnej reprodukcji tekstu. Bliskie znaczenie mają też inne koncepcje poligraficzne - klisza, pieczęć. Stereotyp to trwałe wyobrażenie o cechach charakterystycznych dla pewnych grup społecznych, które przenosi się na wszystkich jego przedstawicieli.
Krok 2
Niemal zawsze stereotyp jest zabarwiony emocjonalnie, a częściej negatywnie. Reprezentacje cech narodowych to przykłady wypowiedzi stereotypowych. Powszechnie przyjmuje się, że wszyscy Rosjanie to pijacy, Amerykanie są ograniczeni, a Francuzi skąpi.
Krok 3
Jeden z pierwszych badaczy koncepcji stereotypu, Walter Lippmann, zidentyfikował cztery główne cechy stereotypu. To osąd, który przychodzi do nas z zewnątrz (uformowany przez rodziców, społeczeństwo, media), bez sprawdzania i rozumienia. Zawsze ma związek z rzeczywistością, ale mówi o niej w dużym uproszczeniu. Stereotyp jest błędny ze względu na fakt, że własność grupy (sama w sobie dość wątpliwa) zostaje przekazana każdemu z jej członków. Wreszcie frazes jest wytrwały: osoba o stereotypowym sposobie myślenia uzna abstynenta-Rosjanina lub intelektualistę z Ameryki za wyjątek, ale nie zmieni ogólnej opinii.
Krok 4
Stereotypy są często częściowo lub całkowicie fałszywymi osądami. Jednocześnie pomagają oszczędzać energię psychiczną, ponieważ człowiek w zasadzie nie może dać każdemu zjawisku na swojej drodze oryginalnego i twórczego zrozumienia. Ponadto w obrębie jednej grupy społecznej stereotypy umożliwiają znalezienie wspólnego języka.
Krok 5
Myślenie stereotypowe jest problemem tylko wtedy, gdy zaburza właściwe postrzeganie sytuacji. Zawierający w sobie garść „emocjonalnych zabarwień + negatywności”, banał często staje się narzędziem propagandowym, które wywołuje strach w stosunku do określonej grupy etnicznej lub społecznej. Dlatego dobrze by było, gdyby każda osoba znalazła siłę, by nie ulegać narzuconym stereotypom, ale zastanowić się, skąd bierze się jego wyobrażenie o różnych zjawiskach.
