Współczesna psychoterapia ma wiele kierunków. Jednym z nich jest terapia poznawczo-behawioralna (lub poznawczo-behawioralna). Obecnie obszar ten uważany jest za jeden z najbardziej skutecznych i obiecujących.
Krótko o kierunku
Założycielami kierunku są Albert Ellis i Aaron Beck, których prace stały się powszechne i sławne w połowie XX wieku. Interesujące jest to, że ci dwaj specjaliści opracowali swoje w dużej mierze podobne metody niezależnie, bez wzajemnej współpracy, mniej więcej w tym samym czasie.
Badanie przeprowadzone w 2007 roku przez Kanadyjskie Centrum Badań nad Problemami Psychicznymi i Uzależnień wykazało, że CBT jest wysoce skuteczna w rozwiązywaniu wielu problemów, pomaga osiągnąć dobre wyniki w krótkim czasie i jest pozytywnie odbierana przez pacjentów.
Kierunek psychoterapii poznawczo-behawioralnej opiera się na założeniu, że przyczyną zaburzeń psychicznych (depresja, fobie itp.) osoby są wewnętrzne problemy samej osobowości: nieefektywne postawy, przekonania, myśli, osądy o sytuacjach życiowych, o sobie i innych.
Tak więc wiele negatywnych myśli wywołujących niepożądane emocje pojawia się u ludzi jakby automatycznie, bez ich woli. Ponadto ludzie mają tendencję do myślenia w schematach poznawczych, stereotypach, na przykład o tym, jak prawdziwi mężczyźni lub kobiety powinni lub nie powinni się zachowywać. Stereotypy istniejące w umyśle człowieka nie zawsze odpowiadają obiektywnej rzeczywistości, a ponadto nie zawsze są dla niego przydatne.
Istota terapii poznawczo-behawioralnej
W procesie psychoterapii poznawczo-behawioralnej terapeuta pomaga pacjentowi ujawnić swoje prawdziwe głębokie przekonania, które powodują u niego niedogodności, często ukryte pod przykrywką jakichkolwiek innych przekonań, lęków, obsesji itp. W tym celu terapeuta może zadawać trudne i nieoczekiwane pytania oraz stosować różne metody terapeutyczne.
W trakcie tego klient ma okazję zobaczyć, że jego niechciane reakcje na pewne sytuacje są konsekwencją jego przekonań, jego przemyśleń na temat sytuacji oraz jego oceny siebie i siebie jako osoby. A sama sytuacja może wcale nie być problemem.
Dochodzi do pewnego rodzaju „rewizji” wyobrażeń o otaczającym świecie, ludziach i nas samych. Często samo to pomaga radzić sobie z lękiem, depresją, niepewnością, wzrostem poczucia własnej wartości itp. Widząc z zewnątrz ich nieskuteczne przekonania, klient może świadomie decydować, czy chce się do nich dalej przylgnąć, czy je porzucić.
Charakterystyczną cechą psychoterapii poznawczo-behawioralnej jest to, że uczucia, myśli i zachowanie osoby uważa się za wzajemnie powiązane i wzajemnie na siebie oddziałujące. Jeśli rozwiążesz problem na poziomie myśli, uczucia i zachowanie natychmiast się zmienią, a uwolnienie od opresyjnych uczuć i emocji pozwala zacząć myśleć inaczej.
W psychoterapii poznawczo-behawioralnej stosuje się różnorodne metody, które są stale aktualizowane o nowe. Klienci są uczeni używania metod identyfikacji i korygowania automatycznego myślenia, takich jak pisanie i pamiętnik myśli, ponowna ocena wartości, zastępowanie emocji, zmiana ról, identyfikowanie alternatywnych przyczyn zachowania, plan działania na przyszłość itp.
