Psycholog to osoba o niezwykłym przeznaczeniu. Ten zawód jest trudny do skorelowania z innymi bliskimi. Nawet z takimi ludźmi, gdzie pomoc ludziom – lekarzom, nauczycielom też jest na czele. Psycholog musi wniknąć w głąb osobowości człowieka, jeśli szczerze chce mu pomóc, zrozumieć najsubtelniejsze niuanse motywacji. Co jeszcze jest specjalnego w tym zawodzie?
Zobaczmy, czy każda osoba jest zainteresowana pochodzeniem zachowań, ukrytą i nie zawsze świadomą dla samej osoby motywacją do jakichkolwiek działań? Oczywiście nie. To zainteresowanie jest bardzo specyficzne i nie występuje zbyt często. A to sugeruje, że nie każda osoba może i powinna być psychologiem. Zwykle to zainteresowanie, tak niezbędne w tym zawodzie, przejawia się od dzieciństwa. Wszczepienie go sztucznie jest prawie niemożliwe.
Czy każdy ma chęć pomagania innym, interesuje się, aby życie innych zmieniło się na lepsze? Znowu nie. Każdy ma swoje cele, własne skupienie. Chęć pomocy drugiemu człowiekowi, tak niezbędna w zawodzie psychologa, zakłada dawanie sił i zasobów osobistych. Nie każdy może sobie na to pozwolić.
Zadajmy sobie pytanie: czy chęć pomocy innym pojawia się w wyniku własnych wysiłków, czy też pojawia się w procesie życia, przeżywania różnych doświadczeń, które występują z człowiekiem? Na to pytanie nie jest łatwo odpowiedzieć. Na pojawienie się lub brak tego pragnienia mają wpływ zarówno zewnętrzne okoliczności życia, jak i tradycje rodzinne, własne poszukiwania osoby, najbliższe otoczenie itp. Trudno jednak wyobrazić sobie sytuację, w której osoba, która nie ma ochoty pomagać innym, będzie go pilnie kultywować. Po co? Czy spotkałeś takich ludzi? Czy taka osoba zrobi coś, co go zainteresuje i spełni ukształtowane już zainteresowania i pragnienia? Znacznie częściej ścieżka życia człowieka kształtuje się pod wpływem chęci pomocy innym i ostatecznie prowadzi człowieka do sfery aktywności, w której może realizować swoje aspiracje.
Jak na razie okazuje się, że zawód psychologa jest bardziej powołaniem niż zawodem w tradycyjnym rozumieniu - jako umiejętnością jakościowego wykonywania pewnego rodzaju czynności. Ale zobaczmy, czy tak jest naprawdę.
Oprócz tak niezbędnych cech osobistych, jak zainteresowanie głębią ludzkiej psychiki i chęć pomocy innym ludziom, w zawodzie psychologa konieczne jest posiadanie umiejętności i środków do realizacji tych cech. W przeciwnym razie otrzymujemy zainteresowanego, życzliwego, współczującego, ale całkowicie bezradnego, bezsilnego i niezdolnego do zmiany czegokolwiek. I oczywiście rozumiejąc pełną głębię ludzkiego cierpienia, ale nie będąc w stanie nic zrobić, taki specjalista odczuje swoją nieadekwatność i bezużyteczność. Taka sytuacja może prowadzić do wypalenia emocjonalnego i stanowi duże zagrożenie dla osoby, która wybrała taki zawód.
I tutaj taka jakość jak profesjonalizm zaczyna odgrywać rolę właśnie w zrozumieniu umiejętności jasnego, sprawnego i skutecznego wykonywania swoich działań, niesienia pomocy.
W przeciwieństwie do poprzednich cech, które rozważamy, profesjonalizm może być kultywowany tylko dzięki naszej własnej pracy. Przychodzi z doświadczeniem, poprzez szkolenia, praktyczną pracę z ludźmi, pokonywanie samego siebie. I tu najważniejsze są nasze świadome wysiłki. Profesjonalizm tworzony jest długo, nieustannymi wysiłkami i dążeniami, ale od pewnego momentu okazuje się jednym z najcenniejszych narzędzi osobowości psychologa.
Okazuje się więc, że psycholog nie jest raczej powołaniem czy zawodem, ale harmonijnym połączeniem powołania i zawodu jednocześnie. A jak będzie ten stop, zależy tylko od konkretnej osoby.
