Każda osoba ma jakieś wartości życiowe i priorytety. Niektóre z nich są dość typowe, inne stosunkowo rzadkie. Jednocześnie analiza tych wartości pozwala nam dużo powiedzieć o człowieku.
W wielu naukach uważa się, że człowiek składa się z ciała, duszy i ducha. Zgodnie z tym dzielone są również wartości ludzkie. Niektóre z nich mają na celu wyłącznie zaspokojenie potrzeb ciała, drugie mają uspokoić i zadowolić duszę, zadaniem trzeciego jest rozwijanie w człowieku zasady duchowej.
Na podstawie tego podziału można wyróżnić trzy kategorie osób. Dla niektórych miarą wszystkich rzeczy są przyjemności cielesne. Pyszne jedzenie, przyjemny sen, zmysłowe przyjemności to podstawa ich życia. Zainteresowania takich osób ograniczają się do wąskiego kręgu potrzeb cielesnych, z natury są zwykle chciwe, zazdrosne, dążące do bogactwa i luksusu.
Ludzie uduchowieni mają lepszą organizację. Wszystko, co uważane jest za wartości uniwersalne, w pełni odpowiada ich potrzebom, przytłaczająca większość ludzi należy do tej kategorii. Dla nich ważna jest miłość, rodzina, przyjaźń, dobre relacje itp. itp. Najważniejszą rzecz odnajdują dla siebie w tym, co ich otacza, co jest im bliskie i drogie.
Osoby duchowe stanowią bardzo szczególną kategorię. Często mówi się o nich, że nie są z tego świata. Nie pociągają ich radości i przyjemności znane większości ludzi, daleko im do ziemskich przyjemności. Interesy tych ludzi leżą na zupełnie innej płaszczyźnie – duchowej. Bardzo dobrze rozumieją innych ludzi, są doskonale zorientowani w ludzkiej motywacji. W przytłaczającej większości przypadków tacy ludzie znajdują schronienie w głównym nurcie danej religii – w szczególności zostają księżmi lub mnichami.
Na tym poziomie człowiek patrzy na świat zupełnie inaczej. Widzi to głębiej, obszerniej, ma dostęp do ukrytej przed okiem zwykłego człowieka wizji przyczyn i skutków. To właśnie tacy ludzie przez cały czas byli czczeni jako święci, ciągnęli do nich o pomoc i radę. Odrzucając zwykłe ziemskie wartości, odnaleźli dla siebie wartości duchowe, często zupełnie niezrozumiałe dla laika. Na tym poziomie człowiek jest szczególnie dotkliwie świadomy swojej niedoskonałości, jego głównym celem jest dążenie do Boga. Zdając sobie sprawę, że z brudną duszą nie można przyjść do Boga, asceta kieruje wszystkie swoje wysiłki na oczyszczenie duszy z brudu i namiętności.
Łatwo zauważyć, że nie ma jednej uniwersalnej wartości, która łączyłaby wszystkich ludzi. Można by to nazwać miłością, ale dla kogoś będzie to tylko pusta fraza. Dlatego każda osoba musi samodzielnie wybierać, po co i jak żyć.
