Zagadnienia etyki lekarskiej i deontologii są dziś bardzo ważne. Deontologia to dziedzina nauk medycznych o relacjach personelu medycznego między sobą oraz z pacjentami.
Podstawowe modele komunikacji z pacjentem
Istnieje kilka modeli komunikacji z pacjentami: paternalistyczny, interpretacyjny, deliberatywny i technologiczny. Pierwszy z nich można nazwać ojcowskim. Oznacza to, że lekarz po przyjęciu pacjenta dokładnie go bada i przepisuje przebieg terapii. Opinie lekarza i pacjenta mogą się nie pokrywać, ale lekarz musi go przekonać o słuszności swojej decyzji.
Ten model zakłada, że lekarz ma zawsze rację. Czyniąc to, działa jako ojciec lub opiekun. Ten rodzaj komunikacji nie zawsze jest istotny, ponieważ często pacjent okazuje się być bardziej wykształcony niż pracownik szpitala.
Drugi rodzaj komunikacji ma charakter informacyjny. Dzięki niemu lekarz praktycznie nie komunikuje się z pacjentem, przeprowadzając procedury diagnostyczne, ale lekarz jest zobowiązany do udzielenia wszelkich informacji o chorobie i możliwych metodach jej leczenia. W ten sposób pacjent sam ocenia sytuację i swój stan, dobiera odpowiednie leczenie. Lekarz musi zrobić wszystko, co możliwe, aby pacjent podjął właściwą decyzję, nie narzucając mu własnej. Model interpretacji jest do niej podobny.
Model deliberatywny zakłada komunikację między lekarzem a pacjentem na równych warunkach. Pracownik służby zdrowia pełni rolę przyjaciela i udziela pełnych informacji o chorobie i możliwych metodach leczenia.
Jak komunikować się z pacjentem
Komunikację między lekarzem a chorymi można warunkowo podzielić na dwa typy: terapeutyczny i nieterapeutyczny.
W pierwszym przypadku lekarz traktuje pacjenta życzliwie, jest dla niego uprzejmy, udziela mu pełnych informacji, odpowiada na wszystkie pytania. Lekarz ma obowiązek uspokoić osobę, zmniejszyć jej strach. Wiadomo, że rodzina i przyjaciele potrafią stworzyć dobre środowisko. Lekarz musi zachowywać się tak, jakby był członkiem rodziny chorego.
Bardzo ważne jest również przekonanie osoby, że choroba jest uleczalna i wszystko będzie dobrze. W trakcie leczenia pracownik służby zdrowia musi zachować ostrożność.
Komunikacja może być zarówno werbalna, jak i niewerbalna. W przypadku, gdy komunikacja werbalna jest niemożliwa z powodu głuchoty lub ślepoty pacjenta, lekarz komunikuje się z nim pisemnie lub kartami. Duże znaczenie ma również kontakt cielesny (dotyk).
Komunikacja nieterapeutyczna nie implikuje wszystkich powyższych, niemniej jednak dzisiaj w praktyce nie jest rzadkością. Takie relacje mogą tylko pogorszyć stan pacjenta, wywołać u niego stres, a nawet depresję.
