Konformizm to forma zachowania, w której jednostka nie sprzeciwia się społeczeństwu, starając się w jak największym stopniu przestrzegać jego norm. Z jednej strony ta cecha jest użyteczna dla socjalizacji, ale z drugiej może powodować osobistą degradację.
Kim są konformiści?
Konformiści to ludzie mile widziani w każdej społeczności, ponieważ z rezygnacją akceptują wszelkie zasady i normy, łatwo porzucając własne zasady i wartości na rzecz społeczeństwa. Pewien poziom konformizmu jest nieodłączny dla większości ludzi, ponieważ bez tej jakości niemożliwe jest skuteczne istnienie w społeczeństwie ludzkim. Ponadto konformizm jest dość skuteczną reakcją obronną, pozwalającą nie zwracać na siebie nadmiernej uwagi.
Uderzający przykład konformizmu podaje Hans Christian Andersen w bajce „Nowa sukienka króla”, w której jedynym nonkonformistą było małe dziecko.
Jednak, jak w przypadku większości zjawisk, zachowanie konformistyczne ma również wady. Przede wszystkim jest to dobrowolna odmowa możliwości posiadania własnego zdania. Jeśli człowiek jest tak bardzo zainteresowany przyjęciem do określonej grupy społecznej, że zawsze gotów jest poświęcić swój punkt widzenia, oznacza to znaczną degradację osobowości. W końcu tacy ludzie stają się niezdolni do samodzielnego myślenia i oceniania faktów, zjawisk czy wydarzeń. Paradoksalnie społeczeństwo cierpi także na konformistów, gdyż brak inicjatywy, bezwład, bierność jego członków prowadzi do stagnacji.
Wielu psychologów, takich jak Erich Fromm, uważało, że konformizm jest ceną, jaką ludzie są gotowi zapłacić za pozbycie się samotności, chociaż to niszczy ich „ja”.
Walka z biernością
Aby pokonać w sobie konformistę, nie należy obawiać się publicznej reakcji na własne zdanie, nawet jeśli nie pokrywa się ono z punktem widzenia większości. Oczywiście społeczeństwo kształci konformistów, wpajanie tej inicjatywy jest karalne, ale z drugiej strony to społeczeństwo ostatecznie zachęca jednostki do inicjatywy, gdy osiągają sukces.
Dużo uwagi należy poświęcić świadomości własnych wolności. Tym, co odróżnia człowieka od zwierząt, jest w szczególności umiejętność podejmowania decyzji nie ze względu na przeżycie, podyktowane instynktem samozachowawczym, ale w oparciu o zasady moralne i etyczne. Głupotą jest nie używać tej zdolności, pozostawiając społeczeństwu wybór za ciebie. Zgodność nie czyni ludzi bardziej skutecznymi, bogatszymi ani ciekawszymi. Jedyne, co przynosi, to spokój i ufność w przyszłość, ale to spokój bagiennej wody. Tylko jasne i silne osobowości są w stanie osiągnąć wyżyny kariery i uznanie, kierując się tylko własnymi interesami, a nie publicznymi. Możesz walczyć z komfortizmem, stale przypominając ludziom, że ich osobowość jest nie mniej ważna i cenna niż opinia publiczna. Niestety osoby, które są zdolne do samodzielnego wyboru, a więc posiadają niezbędną część nonkonformizmu, oraz osoby, które dobrowolnie zrzekły się wolności, bardzo trudno jest przekonać.
