Wola to cecha charakteru, która pozwala osobie samodzielnie wybrać, jak się zachować i o czym myśleć. To niezwykle ważna cecha, na której opierają się praktycznie wszystkie osiągnięcia ludzkości.
Wola w psychologii
W przeciwieństwie do codziennego rozumienia woli, w psychologii wszystko jest trochę bardziej skomplikowane. Istnieje kilka koncepcji, z których część wynika z najnowszych odkryć w neuronauce. Zrozumienie mechanizmów rzeczywistego działania ludzkiego mózgu może zmienić cały istniejący system wyobrażeń nie tylko o woli, ale także o innych właściwościach charakteru człowieka.
Pojęcie woli z reguły oznacza we współczesnej psychologii zdolność do świadomego osiągania celu. Cechy silnej woli: determinacja, wytrwałość, hart ducha, samokontrola, niezależność i inne.
Wolę można scharakteryzować jako zdolność do działania pomimo okoliczności i nieakceptowania ich. Nie wszyscy zgodzą się, że jest to właściwe we wszystkich sytuacjach, ale czasami jest to bardzo potężne narzędzie do zmiany swojego życia.
Świadomy wybór
Mechanizm świadomego wyboru nie jest do końca poznany. Wielu myślicieli próbowało zbadać mechanizm, dzięki któremu dokonuje się wolnego wyboru. Współczesna psychologia identyfikuje trzy aspekty obecne w mechanizmie świadomego wyboru.
Przede wszystkim to jest skupienie. Człowiek stawia sobie cel, który zamierza osiągnąć. Wszystkie inne okoliczności są „oznaczane” jako drugorzędne. Taka percepcja znacznie ułatwia wolicjonalną decyzję, bo jeśli istnieją dwie drogi, a jedna z nich prowadzi do ważnego celu, a druga nie, wybór nie jest już tak trudny.
Drugim składnikiem wolicjonalnego wyboru jest kontrola emocji i myśli. Wbrew błędnemu przekonaniu, że wola jest przede wszystkim kontrolą działania, psychologowie udowodnili, że wola jest myślą. Jeśli dana osoba nie jest w stanie kontrolować swoich myśli, trudno oczekiwać, że będzie w stanie kontrolować działania. I odwrotnie, kontrolowanie myśli sprawia, że wybór właściwego działania jest prawie z góry przesądzony.
Trzecim ważnym punktem w mechanizmie wolicjonalnej decyzji jest kontrola nad środowiskiem. Jeśli w życiu człowieka istnieją okoliczności, które przeszkadzają w realizacji jego celów, pozbywa się ich. Często zdarza się to nawet nieświadomie. Na przykład ci, którzy poważnie myślą o utracie wagi, będą starali się spędzać mniej czasu z przyjaciółmi przed telewizorem, a rzucenie palaczy nie będzie wychodziło z kolegami na ganek jak wcześniej.
Wola jest niesamowitym mechanizmem, ale bliższe badanie pokazuje, że osoba podejmuje ważną, wolicjonalną decyzję na długo przed tym, zanim nadejdzie ten moment. Właściwe środowisko, właściwe myśli, właściwe skupienie: wszystko to sprawia, że wolicjonalny wysiłek wcale nie jest tak trudny, jak mogłoby się wydawać.
Wola i optymizm
Co dziwne, Will jest ściśle związany z optymizmem. Zauważono więc, że siła woli może się zmniejszyć u osób podatnych na pesymistyczny nastrój. Najłatwiej to wyjaśnić na przykładzie. Optymiści liczą na dobry wynik i dopóki jest nadzieja, próbują dalej. Pesymiści szybko tracą nadzieję i mogą popaść w depresję. Nie będą próbowali pokazać woli walki z sytuacją, bo walka wydaje im się bezcelowa. Depresja wpływa również na siłę woli.
