W procesie prowadzenia obserwacji społeczno-psychologicznych wielokrotnie udowadniano, że grupowe metody podejmowania decyzji w praktyce okazały się skuteczniejsze niż te, które były podejmowane indywidualnie. Grupowe metody podejmowania decyzji są dziś wykorzystywane w wielu dziedzinach życia publicznego.
Zjawisko decyzji grupowych
Po raz pierwszy eksperymenty z takim zjawiskiem społeczno-psychologicznym, jak decyzja grupowa, przeprowadzono w Stanach Zjednoczonych podczas II wojny światowej. Wówczas przemysł stanął przed zadaniem zmiany nastawienia nabywców do niektórych produktów spożywczych, aw szczególności do produktów ubocznych, które starały się zastąpić mięso. W eksperymencie wzięło udział kilka grup gospodyń domowych. W jednej grupie tylko wykładano o zaletach tego typu produktu i celowości zakupu produktów ubocznych zamiast mięsa, w kilku innych prowadzono dyskusje i dyskusje, w których uczestniczyli wszyscy członkowie grupy. Po chwili okazało się, że w pierwszej grupie opinia o proponowanych nowych produktach zmieniła się tylko o 3%, podczas gdy w pozostałych lojalność wobec podrobów wzrosła o 32%.
Psychologowie badający to zjawisko tłumaczyli to zjawisko faktem, że bierni uczestnicy dyskusji z pierwszej grupy podejmowali decyzję każdy z osobna, bez wsparcia grupy społecznej i wyłącznie na podstawie swoich przeszłych doświadczeń. Członkowie dyskusji grupowych czuli się odpowiedzialni za podjęcie wspólnej decyzji, a to osłabiało inercję myślenia i opór wobec innowacji. Kiedy wszyscy zobaczyli, że reszta grupy również była nastawiona na pewne rozwiązanie, to wzmocniło jego własną pozycję. Ta decyzja nie została narzucona i dlatego została podjęta przez grupę.
Grupowe metody podejmowania decyzji
Obecnie do podejmowania decyzji grupowych stosuje się kilka podstawowych metod. Tak więc metoda „Burza mózgów” lub „Konsensus” opiera się na otwartej dyskusji na temat początkowych niesystematycznych indywidualnych pomysłów, na podstawie których następnie rozwijany jest konsensus lub decyzja. W niektórych przypadkach opinie wyrażane są na piśmie i odbywa się pięć rund dyskusji. Ten wariant burzy mózgów nazywa się „635”.
Kiedy jest dużo czasu na dyskusję, stosuje się metodę ukierunkowanej dyskusji. Decyzję grupową podejmuje się podczas otwartej dyskusji między ekspertami i określa ją w drodze otwartego głosowania. Jej wadą jest otwartość, która w niektórych przypadkach może prowadzić do konfrontacji z autorytetami. Jedną z najskuteczniejszych metod jest „Metoda Inwersji”, w której członkowie grupy mogą wyrażać wszelkie skojarzone opinie, nawet absurdalne i nielogiczne. W tej metodzie rola lidera jest bardzo ważna – wymaga dużych kompetencji i szczególnej uwagi.
Do popularnych można również przypisać „Metodę Delphi”, w której używa się wielu anonimowych indywidualnych wypowiedzi, po których dyskusja odbywa się w formie pisemnej. Po kilku rundach uczestnikom z reguły udaje się znaleźć wspólne rozwiązanie postawionego im problemu.
