Wśród wszystkich rodzajów komunikacji interpersonalnej ważną rolę odgrywa tzw. kontakt dotykowy, czyli innymi słowy dotyk. Dla niektórych wrażenia dotykowe są najskuteczniejszym źródłem informacji, więc komunikacja bez kontaktu dotykowego jest dla nich prawie niemożliwa.
W psychologii komunikacji kontakt dotykowy oznacza dotyk jednej osoby do drugiej. W rzeczywistości jest to pierwszy sposób komunikacji dostępny dla ludzi, ponieważ kiedy osoba dopiero się rodzi, nie jest jeszcze w stanie odpowiednio postrzegać informacji słuchowych i wizualnych, w przeciwieństwie do wrażeń dotykowych. Niektórzy psychologowie uważają, że to na tym etapie komunikacji rodzą się podstawy przyszłej ludzkiej psychiki.
Rodzaje kontaktów dotykowych
Tradycyjnie kontakty dotykowe dzielą się na kilka rodzajów. Przede wszystkim są to tak zwane „profesjonalne” akcenty. Lekarze, masażyści, styliści, krawcy po prostu nie mogą obejść się bez kontaktu dotykowego w swojej działalności zawodowej. Z reguły większość osób podchodzi do takich kontaktów spokojnie, zdając sobie sprawę, że nie zawierają one żadnych dodatkowych informacji.
Według psychologów kobiety są bardziej pozytywnie nastawione do kontaktu dotykowego niż mężczyźni. Z tego powodu pozytywna reakcja na dotyk nazywana jest „kobiecą”.
Druga grupa obejmuje rytualne dotykanie. Nie chodzi tu o praktyki mistyczne, ale o zupełnie znajomy uścisk dłoni czy powitalny pocałunek w policzek. Wiadomo, że uścisk dłoni, na przykład, pojawił się jako sposób na zademonstrowanie pokojowych i przyjaznych intencji, ale z czasem ten powitalny dotyk stał się niemal obowiązkowym rytuałem.
Wreszcie najszerszy obszar, w którym wykorzystywany jest kontakt dotykowy, znajduje się w obszarze relacji międzyludzkich. Dotykanie tutaj jest przejawem uczucia, sympatii, pokrewieństwa, pociągu seksualnego. Mogą to być uściski, pocałunki, przyjacielskie poklepywanie po ramieniu lub delikatne głaskanie. Ten rodzaj silnego kontaktu dotykowego jest skutecznym wyznacznikiem bliskich relacji, np. między chłopcem a dziewczyną.
Kontakt dotykowy może wskazywać na status społeczny. Najczęściej dotykanie jest dozwolone przez osoby, które zajmują wyższą pozycję w społeczeństwie, na przykład szef może klepnąć podwładnego po ramieniu.
Rola dotyku w komunikacji
W psychologii komunikacji istnieje kilka głównych kanałów komunikacji. W zależności od tego, jaki kanał preferuje dana osoba, należy do jednej z kilku grup: „audialnych”, „wizualnych” i „kinestetycznych”. Uważa się, że pierwszy, który otrzyma najbardziej kompletne informacje, musi usłyszeć, drugi - zobaczyć, a trzeci - poczuć. W tym przypadku zmysły to przede wszystkim zmysł węchu i dotyku. Zatem kinestetyka w dużej mierze opiera się na dotyku, którego potrzebuje nie tylko do odbierania informacji, ale także do ich przekazywania. Można ich łatwo rozpoznać po nieświadomym pragnieniu skrócenia dystansu komunikacyjnego, mechanicznych dotknięciach i okradaniu rozmówcy z niewidzialnych drobinek kurzu. Komunikowanie się z kinestetykiem może być bardzo stresujące dla osób, które uważają każdy kontakt dotykowy za głęboko intymny proces. Jeśli jesteś taką osobą, spróbuj natychmiast ostrzec wyraźne kinestetyki o swojej niechęci do dotyku, aby uniknąć konfliktu.
