Uważa się, że kreatywne myślenie to talent, którego nie można w żaden sposób rozwijać ani studiować. A kreatywność to umiejętność, którą od urodzenia otrzymują tylko niektóre osoby. Zasady myślenia lateralnego opracowane przez Edwarda de Bono w 1968 roku obalają te twierdzenia.
Twórca systemu myślenia lateralnego, Edward de Bono, jest jednym z najsłynniejszych współczesnych psychologów i pisarzy. Jest uznanym na arenie międzynarodowej brytyjskim ekspertem od kreatywnego myślenia. De Bono urodził się 19 maja 1933 na Malcie. Studiował na uniwersytecie w swojej ojczyźnie. A także w Oksfordzie, Cambridge i Harvardzie, gdzie później uczył. De Bono po raz pierwszy opisał rozwinięty przez siebie system myślenia lateralnego w swojej książce „Mechanizmy umysłu” w 1969 roku.
Termin „myślenie lateralne” pochodzi od łac. słowa lateralis, co oznacza boczny lub przesunięty. Jest rozumiany jako nowy, niestandardowy sposób myślenia, odbiegający od tradycyjnego. Edward de Bono stworzył ramy dla kreatywnego (lateralnego) myślenia w uzupełnieniu do już istniejących logicznych (wertykalnych) i fantazji (poziomych). Zaproponowane przez niego metody pozwalają na znalezienie niestandardowych podejść i rozwiązań problemów, których nie da się rozwiązać za pomocą logiki.
Myślenie logiczne ma na celu stopniowe przetwarzanie informacji, w przeciwieństwie do myślenia kreatywnego, które pozwala na ruch myśli w dowolnym kierunku. Myślenie lateralne przyciąga intuicję i dzięki temu tworzy nowe oryginalne wzorce i pozbywa się stereotypów. Co więcej, ten sposób myślenia nie sprzeciwia się de Bono w jego pracach, logiczny, ale raczej go uzupełnia i ulepsza.
W edukacji główny nacisk kładzie się na rozwój wertykalnego, logicznego myślenia, ponieważ to właśnie ono jest najbardziej odpowiednie do pracy z informacją. Według de Bono korzystanie z kreatywnego myślenia z własnej woli jest równie proste, co logiczne. W tym celu istnieją specjalne techniki, które pozwalają rozwijać myślenie lateralne.
Kreatywne myślenie tworzy nową ideę, ale tylko dzięki logice możliwe jest jej urzeczywistnienie. Zdaniem autora posiadanie tylko jednego sposobu myślenia nie wystarcza do wysokiej produktywności i sukcesu człowieka we współczesnym rozwijającym się świecie.