Modne dziś określenie „prokrastynacja” jest używane w odniesieniu do niemal każdego stanu apatii i lenistwa. Jednak nauka określa bardzo specyficzne ramy dla tego zjawiska psychologicznego.
Definicja kunktatorstwa
Prokrastynacja to szczególny stan, w którym wszystkie istotne sprawy są mimowolnie odkładane na później, co przeradza się w liczne problemy. To psychologiczne zjawisko różni się od zwykłego lenistwa tym, że osoba w stanie prokrastynacji uświadamia sobie wagę wykonywania zadań, ale nie może obezwładnić się przed ich wykonaniem.
Prawie każdy został zwlekany. Często epizody „zwlekania” są wynikiem skrajnego zmęczenia, braku snu lub załamania emocjonalnego. W takich przypadkach okazjonalna prokrastynacja jest „leczona” po prostu przez przywrócenie normalnego trybu życia: dodatkowy czas na odpoczynek, sen i relaksujący czas wolny.
Niebezpieczeństwo tkwi w przypadkach, gdy prokrastynacja staje się powszechna i wpływa na twoją karierę i życie osobiste. W którym. prokrastynator (osoba będąca w stanie prokrastynacji) może przez długi czas ukrywać oznaki choroby. Na przykład pod wpływem totalnej niechęci do robienia czegokolwiek, prokrastynator odkłada wszystkie sprawy na później. Jednak w rezultacie nadal je wykonują, ale tylko w ostatniej chwili. Oczywistym jest, że często taka praca jest niskiej jakości i niedotrzymania terminów. Z kolei sam prokrastynator z zewnątrz może wydawać się znacznie mniej uzdolniony, utalentowany lub profesjonalny, niż jest w rzeczywistości.
Powody zwlekania
Pomimo faktu, że we współczesnej nauce zjawisko prokrastynacji jest mało zbadane, istnieje powszechna klasyfikacja przyczyn, które powodują to zjawisko:
- niska samo ocena;
- Dążenie do doskonałości;
- strach przed sukcesem;
- buntowniczy duch.
Niska samoocena jest uważana za najczęstszą przyczynę zwlekania. Kierując się obawą, że nie poradzi sobie z zadaniem, osoba popada w stan prokrastynacji, odsuwając przerażający front pracy na jak najdłuższą perspektywę czasową. W efekcie wewnętrzne obawy stają się przyczyną braku rezultatów i niepowodzenia zadania.
Dążenie do doskonałości to także powód do bezczynności. W takich przypadkach prokrastynatora zatrzymuje niedoskonałość zadania lub niechęć do zrobienia wszystkiego w najlepszy możliwy sposób.
Strach przed sukcesem może również wywołać prokrastynację. Co więcej, w tym przypadku osoba będzie bać się stać wyżej niż koledzy, stać się obiektem szczególnej uwagi innych lub bezpośredniej krytyki nieszczęśników.
Najmniej prokrastynacja występuje w formie protestu osoby przed przydzielonymi zadaniami. Opcją krytyczną jest odrzucenie wszystkiego, co dotyczy tzw. „systemu”, pod który w oczach prokrastynatora popada cały świat zewnętrzny wraz z jego fundamentami i tradycjami.
Techniki przeciwdziałające prokrastynacji
Pomimo tego, że prokrastynacja jest dolegliwością psychologiczną, prawie wszystkie istniejące metody radzenia sobie z nią wiążą się ze wzmacnianiem motywacji. Jeśli człowiek zaczyna dostrzegać cel, łatwiej mu znaleźć w sobie siłę do rozwiązywania konkretnych problemów.
Psychologowie zalecają również regularne wzmacnianie osiągniętych wyników drobnymi nagrodami: odpoczynkiem, przyjemnym odpoczynkiem lub po prostu samochwałą.
Wiele zależy również od planowania. Najczęściej więc prokrastynacja występuje u osób, których praca jest wyraźnym cyklem, w którym nie można przejść do następnego zadania bez ukończenia poprzedniego. Psychologowie zalecają zmianę metodologii, aby możliwe było jednoczesne wykonywanie kilku prac nad różnymi zadaniami.
